Słonka
(Scolopax rusticola)
Ptak ten należący do brodzacych, nazywany leśnym prostodziobem, (tłumaczenie z
łaciny) występuje w większości naszych łowisk.
Wystepowanie i siedlisko
Słonki zamieszkują na obszarze całej Europy i Azji. Ich areał lęgowy rozciąga
się szerokim pasem od Europy środkowej aż po Chiny i Japonie. Za teren bytowania
słonki obierają najczęściej wilgotne i podmokłe lasy bogate w larwy owadów oraz
wszelkiego rodzaju stawonogi. Ich ulubionymi terenami są podmokłe grady i olsy.
Występuje praktycznie na terenie całego kraju z wyjątkiem terenów górskich.
Charakterystyka ogólna
Słonka jest ptakiem o gabarytach małego gołebia, z nogami i dziobem
przystosowanymi do brodzenia w płytkiej wodzie i zbierania pokarmu z mułu. Szata
upierzenia jest wybitnie maskująca, w barwach brazowych, rdzawych i szaropopielatych
z mozaiką skomplikowanego wzoru. Głowa jest krótka i ozdobiona
czarnymi pasami, zakonczona dziobem, który słonka jest w stanie otwierać w połowie
długosci. Ta tzw. zakładka umożliwia otworzenie cześci przedniej dzioba podczas
grzebania w mule aby chwycić złapanego owada niczym pęseta. Podczas lotu dziób
słonki opuszczony jest w dół, aby lotnik mógł obserwować teren wysoko
umieszczonymi oczami. Ubarwienie słonki zmienia sie w ciagu roku. Na wiosne jest
jasniejsze, z czasem aż do jesieni ciemnieje. Słonki najwiekszą wagę osiagają póznym
latem, najlżejsze są tuż po tokach, czyli w okresie wiosennym.
Odżywianie
Słonki pobieraja pokarm tylko z ziemi i wody. Nie żerują na owadach
latajacych. Ich wielkim przysmakiem są larwy ochotkowatych oraz jetkowatych, jak
również larwy komarów. Z podmokłego podłoża, za pomocą wyspecjalizowanego
dzioba, wydobywaja z błota wszelkie możliwe i jadalne bezkręgowce oraz mięczaki. W
okresie wiosennym pobieraja też czasem pokarm roślinny np. stare jagody (tylko w
przypadkach braku pokarmu zwierzęcego).
Rozmnażanie i rozwój
W porze wiosennej, tuż po przylocie, rozpoczynają sie toki słonek. Nazywane
przez mysliwych „ciągami” loty zygzakowate samców odbywaja się ściśle ustaloną,
codziennie tą sama trasą. Trwają one czesto aż do końca czerwca. Podczas lotu samce
wydają charakterystyczny charczacy odgłos, zwany popularnie „chrapaniem”. Loty
godowe mają miejsce tuż przed zachodem słońca i trwaja kilkadziesiat minut prawie
do zapadnięcia ciemności. Najczęstszymi trasami ciagów są obrzeża łąk i podmokłych
lasów oraz dukty leśne w pobliżu mokradeł i bagien. W okresie godowym latają tylko
samce, samice natomiast siedzą na ziemi wydając delikatne posykiwania, które wabią
samce. Podczas toków naziemnych, które mają miejsce gdy samiec odnajdzie samice,
dochodzi do szeregu podskoków oraz figur tanecznych, aby zdobyć serce wybranki.
Gniazda słonek są świetne zamaskowane i nawet zbliżajac sie do nich, cieżko
zauważyc ich obecność. W gnieździe przygotowanym z suchych traw samica składa
trzy do pieciu jaj, które wysiaduje przez trzy tygodnie. Samiec nie angażuje się w
wychowanie potomstwa. Ani podczas wysiadywania, ani podczas odchowywania
młodych, które to trwa około szesciu tygodni.
Zachowanie
Słonka widywana jest praktycznie tylko w czasie lotu, jako że teren jaki obiera
sobie za siedlisko, z powodu podmokłosci, jest trudno dostepny dla ludzi i dlatego jej
tryb życia uznać można za skryty. Widujemy zazwyczaj samce, które w trakcie
zygzakowatych ciagów potrafią nagle robić skręty niemal dziewiećdziesieciostopniowe
z prędkością dochodzącą stu kilometrów na godzinę.
Ekologia gatunku
Nad gatunkiem tym trwa wiele rozważań co do stanu populacji i prób zdjęcia
go z listy gatunków łownych. W roku 2006 odbyło się w naszych łowiskach oficjalne
liczenie tych ptaków. Podobne akcje, bedą konieczne aby utrzymać wiedzę na temat
liczebności tego ptaka oraz utrzymać odpowiedni stan populacji, umożliwiający nam
polowanie na ciągach.